Blik op Schade - met RechtBij

09.09.25 08:00 - Door Remco

De omkeringsregel bij rijden onder invloed: hoe werkt het?

Wanneer je schade lijdt na een verkeersongeval, moet je in beginsel aantonen dat de ander aansprakelijk is én dat jouw schade het gevolg is van diens fout. Dit heet de bewijslast. Er bestaat echter een belangrijke uitzondering: de omkeringsregel.

Wat houdt de omkeringsregel in?

De omkeringsregel bepaalt dat, wanneer iemand een specifieke veiligheidsnorm overtreedt die juist bedoeld is om een bepaald gevaar te voorkomen, en precies dat gevaar zich voordoet, de rechter ervan uitgaat dat de overtreding de schade heeft veroorzaakt.

De wederpartij kan dit vermoeden alleen weerleggen door te bewijzen dat het ongeval ook zonder de overtreding zou hebben plaatsgevonden.

Een duidelijk voorbeeld is artikel 8 Wegenverkeerswet (WVW): het verbod om onder invloed van alcohol of drugs een voertuig te besturen. De Hoge Raad heeft in ECLI:NL:HR:2005:AR8876 geoordeeld dat dit artikel een specifieke veiligheidsnorm bevat en dat de omkeringsregel van toepassing is.

Het gevaar van rijden onder invloed

Rijden onder invloed behoort tot de zwaarste verkeersovertredingen. Alcohol tast het reactievermogen, de inschatting en de coördinatie aan, vaak zonder dat de bestuurder dit zelf merkt. Veel ongevallen ontstaan doordat bestuurders denken: “Ik heb er maar een paar op, het gaat wel.” Juist deze onderschatting van de risico’s maakt artikel 8 WVW cruciaal: het moet voorkomen dat bestuurders, vaak zonder kwade opzet, levens in gevaar brengen. Jaarlijks vallen hierdoor vele gewonden en doden.

Belang voor slachtoffers

In veel verkeersongevallen is de precieze toedracht lastig te reconstrueren. Zonder de omkeringsregel zouden slachtoffers soms met lege handen staan, omdat zij niet elk detail kunnen bewijzen. Door de omkeringsregel verschuift de bewijslast naar de overtredende partij, wat de kans op schadevergoeding aanzienlijk vergroot.

Voorbeeld uit onze praktijk

Onze cliënt reed in Amsterdam op een drukke straat. Op een kruispunt nam een automobilist van rechts geen voorrang en reed vermoedelijk door rood. Er volgde een aanrijding.

Uit het proces-verbaal bleek dat deze bestuurder ruim boven de alcohollimiet zat.

De verzekeraar van de tegenpartij stelde dat de toedracht onvoldoende duidelijk was en voerde aan dat hun verzekerde het ongeval niet had gemeld. Dat verweer houdt geen stand. Slachtoffers hebben immers een rechtstreeks vorderingsrecht op de WAM-verzekeraar (art. 6 WAM), onafhankelijk van interne meldplichten tussen verzekerde en verzekeraar. Bovendien geldt hier de omkeringsregel: de normschending (rijden onder invloed) staat vast en het gevaar (een aanrijding) heeft zich verwezenlijkt. Daarmee rust de bewijslast op de verzekeraar.

Inmiddels hebben wij de schade in dit dossier met succes verhaald.

Ons advies

Ben je slachtoffer van een verkeersongeval waarbij de tegenpartij onder invloed was?

Leg proces-verbaal en eventuele testresultaten (adem/bloed) vast.

Laat juridisch toetsen of de omkeringsregel van toepassing is.

Wacht niet af: je mag de WAM-verzekeraar direct aanspreken, ook als de tegenpartij niets heeft gemeld.

Bij RechtBij ondersteunen wij verkeersslachtoffers bij het verhalen van hun schade.

Wil je weten of de omkeringsregel ook in jouw zaak kan helpen? Neem vrijblijvend contact op.